توضیحات
سپتیک تانک چیست؟
سپتیک تانک یک مخزن کوچک است که می‌توان از آن به عنوان یک واحد تصفیه موقت برای فاضلاب استفاده کرد. فاضلاب به آرامی و به صورت مداوم وارد این مخزن می‌شود. پس از ورود به مخزن، مواد معلق در فاضلاب در کف مخزن به صورت لجن ته نشین می‌شوند.
این لجن حاوی میکروارگانیسم‌های زنده است که توسط باکتری‌های بی‌هوازی هضم می‌شوند و به مواد آبکی و گازی تبدیل می‌شوند. در نتیجه، حجم لجن کاهش می‌یابد. زمان تخلیه لجن از این مخزن معمولاً هر 1 تا 5 سال یکبار است (با توجه به زمان ماند اولیه).
اجزای اصلی این مخزن عبارت‌اند از:
سیستم ورودی فاضلاب به درون بخش اول مخزن:
شامل یک لوله پلی‌اتیلن تک جداره یا دوجداره و بافل ورودی است که به صورت سه‌راهی نصب می‌شود.
بخش اول مخزن:
بیش‌ترین حجم سپتیک تانک (66 درصد از حجم مخزن) را به خود اختصاص داده است. قسمت اعظم مواد جامد معلق در کف این ناحیه رسوب می‌نمایند.
دیواره جداکننده:
بافل میانی یا دیواره جداکننده باعث جلوگیری از ورود لجن و چربی و روغن‌های شناور به مخزن زلال سازی (قسمت دوم مخزن) می‌شود.
مخزن زلال سازی:
این مخزن 33 درصد از حجم کل سپتیک تانک را شامل می‌شود. مواد آلی محلول در پساب قسمت اول مخزن طی فرآیند بی‌هوازی تجزیه می‌گردد؛ و عمده رسوبات این بخش را لاشه میکروارگانیسم‌ها تشکیل می‌دهد.
لوله خروج بیو گازها:
از طریق این لوله، گازهای تولید شده ناشی از فرآیندهای تصفیه بی‌هوازی فاضلاب (عمدتاً متان) از سپتیک تانک خارج می‌گردد. نام دیگر این لوله ونت هوا می‌باشد. قطر لوله ونت اصولاً 63 میلی‌متر می‌باشد.
سیستم خروجی فاضلاب:
شامل سه‌راهی و لوله خروجی از مخزن می‌باشد. قطر لوله خروجی از مخزن قطعاً نباید از قطر لوله ورودی مخزن کمتر باشد.
سیستم سیفون:
شامل یک سیفون در قسمت خروجی مخزن و جهت جلوگیری از خروج چربی از سپتیک به داخل چاه جذبی و یا اگوی شهری و همچنین یک سیفون در قسمت ورودی به منظور جلوگیری از برگشت بوی نامطبوع فاضلاب به هنگام عدم استفاده طولانی مدت (ایام تعطیل) می‌باشد.
لوله کاروگیت ازجمله لوله‌هایی می‌باشد که در ساخت سپتیک تانک بسیار کاربرد دارد چرا که نحوه ساخت هر دو تقریباً در یک راستا می‌باشد.
کاربرد سپتیک تانک:
ویژگیهای سپتیک تانک سبب کاربرد گسترده آنها در بخش های مختلف خانگی، بهداشتی و صنعتی شده است.
برخی از اصلی ترین موارد کاربرد آنها عبارتند از:
پیش تصفیه و تصفیه مقدماتی فاضلاب بهداشتی واحدهای مسکونی، مجتمع های تجاری و اداری، هتل ها و رستوران ها به دلیل قوانین شهرداری و سازمان حفاظت محیط زیست.
حذف ذرات قابل ته نشینی، چربی و روغن های موجود در فاضلاب رستوران ها و سالن های غذا خوری جهت جلوگیری از پر شدن سریع چاه جذبی و گرفتگی لوله ها به سبب تجمع چربی و ذرات درشت قابل ته نشین.
متعادل سازی و پمپاژ فاضلاب در سیستم های تصفیه فاضلاب.
مزایای مخزن سپتیک تانک:
- سرعت اجرا
- مقرون به صرفه
- هزینه بسیار مناسب
- به دلیل استقرار در زمین مکانی را اشغال نمی کند.
- مقاومت بسیار بالا در مقابل خوردگی و مواد شیمیایی
- مناسب برای دژ و یا زمین هایی که قدرت جذب بسیار کمی دارند و یا مناطقی که سطح آبهای زیرزمینی در آن بالا باشد.
موارد قابل توجه برای طراحی و ساخت مخزن پلی اتیلنی:
- طول انباره مستطیل شکل را 2 تا 4 برابر پهنای آن انتخاب می کنند.
- فاصله سطح فاضلاب تا سقف انباره حداقل باید 30 تا 40 سانتی متر باشد.
- ضریب تبدیل آب مصرفی به فاضلاب معمولا برابر 80 درصد در نظر گرفته می شود.
- عمق موثر برای انباره باید 1.2 متر باشد،عمق موثر عبارتست از فاصله آزاد فاضلاب تا کف سپتیک تانک.
- میزان تولید فاضلاب با توجه به سرانه مصرف آب و ضریب تبدیل آن به فاضلاب برای زمان ماند 12 تا 15 ساعت طراحی می گردد.
(به دلیل عدم حضور پرسنل عملیاتی در طور روز)
محاسبه ظرفیت مخزن سپتیک:
سپتیک تانک‌ها معمولاً برای تصفیه فاضلاب بهداشتی استفاده می‌شوند. بنابراین، محاسبه ظرفیت مخزن برای فاضلاب بهداشتی مهم است. بر اساس استانداردهای BS6297، می‌توان ظرفیت آن را از رابطه زیر محاسبه کرد:
V = 2000 + C * P
در اینجا، V حداقل حجم مخزن بر اساس لیتر، C سرانه تولید فاضلاب در هر روز به ازای هر نفر به لیتر و P تعداد افراد تحت پوشش به عنوان تعداد نفر می‌باشد. بنابراین، برای تعیین ظرفیت سپتیک تانک مورد نیاز، ابتدا باید حجم فاضلاب تولیدی روزانه را محاسبه کنید. حجم فاضلاب بهداشتی معمولاً به تعداد افراد تحت پوشش بستگی دارد.
در جدول زیر، سرانه تولید فاضلاب به ازای هر نفر در شرایط مختلف آمده است. بنابراین، برای محاسبه حجم فاضلاب تولیدی روزانه، تعداد نفرات را در سرانه آنها مطابق جدول ضرب کنید. عدد حاصل برابر حجم فاضلاب تولیدی روزانه خواهد بود.
| ردیف | محل | واحد | محدوده (لیتر در روز) | مقدار معمول (لیتر در روز) |
| 1 | واحد های مسکونی شهری | نفر | 80-150 | 120 |
| 2 | ویلاهای تفریحی | نفر | 120-200 | 150 |
| 3 | ساختمان های اداری | نفرپرسنل 8ساعته | 30-60 | 50 |
| 4 | ساختمان های اداری | نفر پرسنل 24 ساعته | 70-100 | 90 |
| 5 | کارخانه ها و کارگاه های صنعتی | نفر کارگر 8 ساعته | 30-60 | 50 |
| 6 | کارخانه ها و کارگاه های صنعتی | نفر کارگر 8 ساعته با استحمام | 90-120 | 110 |
| 7 | کارگاه های ساختمانی | نفر پرسنل 8 ساعته | 40-80 | 60 |
| 8 | کارخانه ها و کارگاه های صنعتی | نفر کارگر 24 ساعته | 80-120 | 100 |
| 9 | سرویس بهداشتی عمومی | نفر (بدون فلاش تانک) | 12-مه | 7 |
| 10 | سرویس بهداشتی عمومی | نفر (با فلاش تانک) | 20-دسامبر | 15 |
